आम्हाला माहित नसलेले बाबासाहेब भाग : २


डॉ बाबासाहेब आणि  शेती
डॉ  बाबासाहेब आंबेडकरांनी small holdings in india and their remedies हे पुस्तक लिहून शेती समस्यांचा विचार केला त्याचप्रमाणे on small holders relief bill वर चर्चा करून शेतकऱ्यांच्या हिताचा विचार केला स्वतंत्र मजूर पक्षाच्या जाहीरनाम्यात शेतकऱ्यांच्या हिताचा विचार केला इंग्रजांचे कार्यकारी मंडळात मजूर मंत्री असताना दामोदर घाटी योजना महानदीवर धरण कार्यान्वित करून शेतीचा विचार केला states and miniorites मधूनही शेती व शेतकऱ्याच्या विचार केला प्रत्यक्षात त्यांना शेती करण्याचा योग आला नव्हता क्रियेवीण वाचाळता व्यर्थ  आहे असे त्यांना  वाटत असे प्रत्यक्षात कृती हवी होती पण वेळ मिळत नव्हता हे दुःख कदाचित त्यांच्या मनात असेलही प्रत्यक्षात कृतीची बाबासाहेब वाट पाहत होते आणि ती संधी चालून आली
नानासाहेब डॉ  आंबेडकर दि २० जुलै १९४२ ला इंग्रज कार्यकारी मंडळात रुजू झाले आणि त्यांच्याकडे मजूर खाते आले एका  वर्षानंतर बंगालमध्ये मोठा दुष्काळ पडला संपूर्ण भारतात हि अनेकवेळा दुष्काळ पडले दुष्काळामुळे अन्न धान्याचा तुडवडा पडला अत्यावश्यक वस्तू गोरगरीबांना स्वस्त भावात मिळाव्या म्हणून बाबासाहेबांनी रेशनिंग सुरु  केल यामध्ये अन्नधाण्याबरोबर घासलेट आणि साखरही होती
लोकांचा अन्नदाता शेतकरी फारच उपेक्षित होता बाबासाहेबांनी उत्तम प्रकारे शेती कशी करता येईल याबद्दल च्या ज्ञानाचा प्रसार व्हावा म्हणून अधिक धान्य पिकवा हि मोहीम काढली
एवढेच नव्हे तर  स्वतःहि त्याबद्दल प्रयोग केला दिल्लीमधील त्यावेळच्या त्यांच्या २२ पृथ्वीराज रोडवर सरकारी निवास्थान असलेल्या त्यांच्या बंगाल्याभोवतीच्या काही मोकळ्या जागेत शोभेची हिरवळ  लावलेली होती ती काढून त्याच्यावर गव्हाचे उत्तम पिक काढले होते व भाज्या व पालेभाज्या लावल्या होत्या त्या पिकांचा त्यांनी पूर्ण हिशेब लिहून ठेवला होता किती बीज पेरले किती खात टाकले किती मजुरी झाली याबद्दलची आकडेवारी व पैश्याचा हिशोब आणि धन्य गोल होईपर्यंत चा सर्व खर्च सविस्तर लिहून ठेवला होता हा सर्व अनुभव घेवून ते त्याबद्दल भेटावयास येणाऱ्या कास्तकारांना सांगत असत
अशाप्रकारे बाबासाहेबांनी प्रत्यक्ष शेती करून आलेला अनुभव याची नोंद केलेली होती शेतीतज्ञ स्वतःला म्हणवून घ्यायचे असेल त्यांनी practical  आणि theory याचा विचार करणे आवश्यक आहे ह्या दोनही बाबी बाबासाहेबांनी अंगीकारल्यामुळे ते खरेखुरे शेतीतज्ञ होते  हे निर्विवाद सत्य आहे कोणी ते नाकारू  शकत नाही आणि आजच्या शेतकऱ्याने बाबासाहेबांचे शेतीविषयक  धोरण स्वीकारले तर शेतकरी कधीच आत्महत्या करणार नाही जर बाबासाहेब समजून  घ्या
बाबासाहेब विश्वरत्न कसे आहेत याविषयीच्या अभ्यासात आलेला हा एक माहितीचा भाग आहे
जय शिवराय जय भिमाराय

टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

स्वराज्य कि रामराज्य : एक सत्य शोध

इमेज
स्वराज्य  कि रामराज्य : एक सत्य शोध   भारत हा संस्कृती प्रधान देश आहे आणि या देशात विविध संस्कृती विविध रीतींचा विविध परंपरांचा असा हा भारत देश  पण या देशात  शूरवीर राजे जन्माला आले त्यात कापोकाल्पित राज्य  हि आहे अवघे पुस्तकात प्रत्यक्षात  त्याचा पुरावाच नाही तरी सुद्धा लोकांच्या मनात असणारे एक पुस्तकी राज्य ज्याला लोक रामराज्य म्हणतात त्या रामराज्याचा राजा होता राम क्षत्रिय राजा पण या रामराज्य कुठे  होते त्याचा अजून शोध लागलेला नाही  तरीसुद्धा हे राज्य समृद्ध होते इथली जनता खुश होती असे काहींचे म्हणणे आहे पण त्याच बरोबर या देशात असे हि एक राज्य झाले त्याचा सम्राट होते छत्रपती शिवराय आणि त्यांच्या पुढे हे  रामराज्य म्हणजे अगदी नगण्य आहे काहीच अर्थ नाही या रामाराज्याला असे वाटते आणि म्हणून लोकांच्या भावनेची कदर करून आम्ही सिद्ध करण्याचा प्रयत्न करत आहोत कि तुमच्या देवलोकीचा राजा राम आणि आमच्या जीवनातील एक पराक्रमी सम्राट यांच्यात कोणता राजा सरस ठरतो कोणते राज्य कल्याणकारी होते कोणता राजा प्रजादक्ष होता म्हणून केलेला हा प्रयत्न आहे चला आता ...
अधिक वाचा

आर्य अष्टांगिक मार्गाचा मराठी संतांवर प्रभाव भाग : ४

सम्यक कर्म : सम्यक कर्म बुद्धाचा कर्म सिद्धांत आणि हिंदू वा अन्य धर्माचा कर्म सिद्धांत हे वेगळे वेगळे आहेत  तरी हि बुद्धाने सम्यक कर्म सांगताना माणसाच्या आचरणात सदाचार आणि पावित्र्य असावे असा अभिप्राय आहे . हिंसा त्याग , दंड व शस्त्रप्रयोग  त्याग , प्राण्यांवरील दया , हेच सम्यक कर्म आहे . मनुष्य जीवनाच्या पावित्र्यासाठी आवश्यक असलेल्या पंचशीलाचाही यात समावेश होतो. कुशल अकुशल कर्माचे फळ भोगावे लागते म्हणून अशुभ त्यागून शुभ कर्मे केली पाहिजेत . त्यासाठी अहिंसा,अचौर्य,सत्य  मद्यत्याग  करावे . हि अपेक्षा असते . भिक्षु ना अकाल भोजन,सुवर्णधन ग्रहण निषिद्ध आहे . त्यांना दहा शिलांचे पालन करावे लागते . या अष्टांग मार्गाचा अनुभव घेणारा साधक सर्वज्ञ आनंद अनुभवत असतो . सर्व जगच त्याला निवास्थान वाटू लागते .   बुद्धाच्या सम्यक कर्माचा प्रभाव मराठी संतांवर पडलेला प्रभाव पाहताना आपण ज्ञानदेव  म्हणतात . हे विश्वाची माझे घर । ऐसी मती जयाची स्थिर । किंबहुना चराचर । आपण जाला ।। १२-२११ पुढे जाऊन संत तुकाराम म्हणतात ' पाप पुण्य ,सुख दुःख , हानीलाभ आणि शंकाचा नाश  झाल...
अधिक वाचा

बळीराजा : एक काल्पनिक पात्र

बळीराजा हे नाव आज इथल्या शेतकऱ्याला दिले जाते. बळीराजा बाबत ठोस कोणतेच पुरावे नाहीत पण त्याच्याबाबत असणारी माहिती खूपच रंजक आहे शिवाय ती कहाणी एका राजाशी मेल खाणारी आहे. एकीकडे बळीला भूगोल नसताना इतिहास आहे असे म्हटले तर तो इतिहासाचा अपमान च ठरेल बळींबाबत  संदर्भ सापडतात ते फक्त आणि फक्त पुराणकथेत च बाकी कोणतेही पुरावे नाहीत बळीचे राज्य कसे होते इतकेच माहिती पण व्यवस्था काय होती याबाबत मात्र आज हि एकमत नाही. आज हि शेतकरी म्हणतो इडापिडा टळो आणि बळीचे राज्य येवो . या वाक्यात एक गंमत आहे ती अशी कि हे वाक्य इसवी सणाच्या पूर्वी सम्राट अशोकाच्या आधी कोणी म्हटल्याचे एक हि उदाहरण नाही. कुठे लिहीत नाही को कुणाच्या मुखात नाही  बळीराजा खरेच होऊन गेला असेल तर तथागत बुद्धाचे वडील शुद्धोधन   हें तर शेतकरी राजा होता  त्यांच्या बाबत ऐतिहासिक अस्तित्वाचे दाखले मिळतात दुसरीकडे बळीराजा हा शेतकरी राजा आहे पण त्याचा कधी उल्लेख सापडत नाही बुद्ध इतिहासात नाही कि बुद्ध पूर्व इतिहासात हि इतकेच काय सातवाहन काळात हि बळीबाबत पुरावे नाहीत. याचा अर्थ नेमका काय घ्यावा बळी हे पात्र इतिहासाती...
अधिक वाचा